یکی از مشکلات دانشجویان ارشد و دکتری یافتن موضوعات مناسب برای پایاننامه است. از این رو هر از گاهی برخی از موضوعاتی که به نظر بنده امروزه در اولویت تحقیق قرار دارد به محضر علاقه مندان معرفی میکنم. طبیعتاً اینها طرحهای ساده اولیه است و دانشجو بایستی با مشورت اساتید آنها را تکمیل و اصلاح کند.
طرح مسئله:
آینده پژوهی (futurology/futures studies) که امروزه به صورت یک علم و تخصص درآمده عبارت است از بررسی و پیشبینی تغییر و تحولات یا مسائل و مشکلاتی که در یک حوزه علمی خاص یا یک عرصه مشخص از زندگی انسان در آینده امکان وقوع دارد. هدف این کار، چارهاندیشی و یافتن راهکارهای مناسب برای مواجهه با آینده است. آیندهپژوهی اگر همراه با مراعات برخی اصول اخلاقی نباشد میتواند موجب مشکلات فراوان شود. از این رو لازم است این مسئله مورد بررسی قرار گیرد.
سوال اصلي:
مهمترین اصول و وظایف اخلاقی یک آینده پژوه چیست ؟
فرضيه:
برخي از مهمترين اصول و وظایف اخلاقی که یک آیندهپژوه باید در کار خود مراعات کند عبارت است از: پرهیز از ناامید کردن مخاطبان، رعایت انصاف و عدالت در قضاوت نسبت به سیر تحولات فعلی و پیش بینی وقایع آینده، مشورت با انسانهای آگاه و زمانشناس، عدم سوءاستفاده از یافتههای خود (مثلا رانت دهی به دیگران).
سوالهاي فرعي: (كه علاوه بر كمك به اثبات فرضيه، براي تعيين سرفصلهاي پاياننامه هم مفيد است)
۱. معنای آیندهپژوهی چیست؟
۲. چرا باید آینده پژوهان به اخلاق توجه کنند؟
۳. بی توجهی به اخلاقِ آیندهپژوهی چه پیامدهایی دارد؟
۴. آیا ممکن است بین وظایف اخلاقی آینده پژوهان تعارضی شکل بگیرد؟ برای رفع آن چه باید کرد؟
۵. چگونه میتوان اخلاقِ آیندهپژوهی را نهادینه کرد؟
۶. مهمترین کدهای اخلاقی مربوط به اخلاق آیندهپژوهی کدام است؟
۷. …. موارد ديگر
مهم: توجه داشته باشيد كه درباره يك موضوع (مثلا اخلاق آینده پژوهی) ميتوان سوالات اصلي متعددي مطرح كرد و هر سوال را در يك پاياننامه مستقل بررسي كرد. طبيعتاً با تغيير سوال اصلي، فرضيه و برخي از سوالهاي فرعي هم تغيير ميکند.
براي آشنايي با فوتوفن انتخاب موضوع پايان نامه پيشنهاد ميكنم در اینجا زير فايلهاي جلسات سوم و چهارم را گوش دهيد:
اگر در حال تدوین پروپوزال هستید این، فایل صوتی زیر بند به بند گفته شده که چگونه آن را تکمیل کنید: