نگاهی اخلاقی به انتشار تصاویر سلبریتیها در فضای مجازی (قسمت ۱ از ۴)
گفت و گو با سایت ایکنا
(تغییر عنوان از بنده است)
به گزارش ایکنا، اخیراً کلیپها و عکسهایی از هنرپیشههای سینما و تلویزیون و چهرههای مشهور کشور در فضای مجازی منتشر شده است که سنخیتی با فرهنگ ایرانی و اسلامی ندارد. [….] به منظور ارزیابی بیشتر این مسئله و ارائه راهکارهای عملیاتی و اخلاقی مقابله با هنجارشکنی سلبریتیها در فضای مجازی، گفتوگویی با حجتالاسلام حسینعلی رحمتی پژوهشگر اخلاق فناوری، داشتیم که مشروح آن از نظر میگذرد.
ایکنا – با توجه به گسترش روزافزون شبکههای اجتماعی، امروزه به طور مکرر شاهد انتشار عکسها و فیلمهایی از مردم عادی یا سلبریتیها و چهرههای شناختهشده در فضای مجازی هستیم که گاه با هنجاریهای دینی و فرهنگی جامعه ما تناسب ندارد. آیا انتشار این تصاویر را میتوان از مصادیق ترویج فساد دانست؟
پاسخ به این پرسش مستلزم آن است که ابتدا معیاری برای فساد تعریف کنیم. از نظر دینی هر رفتاری که با کرامت انسان منافات داشته باشد و منجر به گناه و دوری خود فرد یا دیگران از خداوند شود فساد به شمار میآید. این فساد مختص عرصههای فرهنگی و اجتماعی نیست و در دیگر حوزههای زندگی انسان مانند اقتصاد و سیاست هم امکان وقوع دارد. امروزه شکلگیری فضای مجازی و دسترسی افراد جامعه به ابزارهای اطلاعرسانی از یک طرف مجال فراوانی را برای صلاح و اصلاح جامعه و تقویت فضائل اخلاقی فراهم کرده است و از سوی دیگر مثل هر ابزار و وسیله دیگری، زمینه سوءاستفاده و ترویج فساد و رذائل اخلاقی را مهیا کرده است.
یکی از مصادیق این سوءاستفاده، انتشار تصاویر نامناسب یا تصاویری است که صاحبان آن راضی به انتشار آنها نیستند. چنین کاری اگر از سوی چهرههای مشهور، که دستهای از آنها با عنوان سلبریتی شناخته میشوند، انجام شود، طبیعتاً به خاطر وسعت تأثیری که دارد از نظر اخلاقی و دینی ناپسندتر است، اما هرگونه انتشار فیلم یا عکس را نمیتوان مصداق فساد و رذیلت اخلاقی دانست، بلکه مواردی مشمول این عنوان میشود که به طور مستقیم یا غیرمستقیم به یک گناه یا رذیلت اخلاقی یا تضییع حق منتهی شود.
ایکنا – منظور شما از مستقیم و غیرمستقیم چیست؟ نمونههای عینی آن را در فضای مجازی ذکر کنید.
نمونه مستقیم مانند بازیگری که فیلم اسلحه کشیدن و کارهای خشونتآمیز خود را در شبکههای اجتماعی به اشتراک میگذارد یا خوانندهای که ویدئوهای حاوی سخنان زشت و رکیک خود را منتشر میکند. این کارها به خودی خود غیراخلاقی است و انتشار آنها رذیلت مضاعف است، چراکه موجب تشویق دیگران، به ویژه نوجوانان و جوانان به انجام رفتارهای پرخطر یا بیان سخنان زشت میشود.
اما موارد غیرمستقیم مثلاً در جایی است که سلبریتیها تصاویر یا ویدئوهایی از جشنها و میهمانیها یا محیط زندگی گرانقیمت و به قول معروف لاکچری خود را در فضای مجازی منتشر میکنند. این کارها گرچه به خودی خود از نظر اخلاقی ایرادی ندارد، ولی از آنجا که موجب رنج و حسرت کسانی میشود که امکان برخورداری از چنین امکاناتی را ندارند، کاری غیراخلاقی محسوب میشود.
