نگاهی اخلاقی به انتشار تصاویر سلبریتی ها در فضای مجازی (قسمت ۲ از ۴)
(گفت و گو با سایت ایکنا)
ایکنا ــ آیا انتشار تصاویر خلاف عرف یا اخلاق #سلبریتی‌ها بدون اجازه آن‌ها می‌تواند نقش بازدارندگی داشته باشد و مثلاً آن‌ها را برای پایبندی به ارزش‌های دینی و اخلاقی مقید سازد؟
لزوماً این‌گونه نیست و چه بسا که تأثیر معکوس داشته باشد. سیره پیامبر گرامی اسلام(ص) و ائمه معصومین(ع) درباره «استخدام وسیله» نشان‌گر آن است که برای رسیدن به اهداف #اخلاقی باید از ابزارها و روش‌‌های اخلاقی استفاده کرد و به قول معروف نمی‌توان با پارچه کثیف شیشه آلوده را تمیز کرد و هدف وسیله را توجیه نمی‌کند؛ بنابراین اگر یک سلبریتی در داخل یا خارج کشور کار نادرستی را انجام داد، حتی اگر نیت خیر هم داشته باشیم، از نظر اخلاقی اجازه نداریم به دنبال تجسس در زندگی او باشیم و بدون رضایت و اجازه او از آن فیلم‌برداری کنیم و بر فرض فیلم‌برداری، اجازه نداریم آن را در #شبکه‌های_اجتماعی منتشر کنیم.
چنین کارهایی ممکن است منجر به جری‌تر شدن فرد خطاکار و بستن شدن راه اصلاح او یا تحمیل هزینه‌های مادی و معنوی بیش از خطایی که انجام داده بشود که از نظر اخلاقی درست نیست. راه درست آن است که بر اساس آموزه‌های اسلامی در زمینه امر به معروف و نهی از منکر عمل کنیم و به جای ورود به حریم خصوصی وی، با کارهای ایجابی چون تذکر محترمانه و خصوصی به او یا فعالیت‌های سلبی از قبیل ترک عضویت در صفحه اجتماعی او یا شرکت نکردن در برنامه‌هایش، اعتراض خود را به رفتارهای ناپسندش بیان کنیم. در عین حال بر فرض که شخص خطایی هم انجام داده باشد، برخورد با او وظیفه نهادهای قانونی و مسئول است که آن‌ها هم به انتشار #تصاویر حریم خصوصی فرد در فضای مجازی نیاز ندارند
ایکنا ــ اگر خود فرد رضایت داشته باشد باز هم انتشار تصاویر او غیراخلاقی است
رضایت فرد در مورد مسئله حریم خصوصی تأثیر دارد، اما معیار انتشار نیست. بنابراین، اگر یک چهره شناخته‌شده گفتار یا رفتار ناپسندی داشته باشد و از اینکه دیگران مطلع شوند رضایت داشته باشد و از آن بالاتر، برای کسب #شهرت و جذب فالوئر و مانند آن از این کار استقبال هم بکند، این رضایت نهایتاً موجب می‌شود که سرک کشیدن به زندگی او نقض حریم خصوصی‌اش محسوب نشود، اما مجوز اخلاقی بودن برای انتشار آن نیست؛ چراکه منجر به خطاهای دیگری چون قباحت‌زدایی از رذائل اخلاقی و تشویق دیگران به انجام کارهای زشت می‌شود.
ایکنا ــ ارتباط بحث انتشار تصاویر با مسئله #حریم_خصوصی چیست؟
به طور ساده حریم خصوصی عبارت است از آن بخش از زندگی افراد که معمولاً در معرض دید دیگران نیست و آن‌ها تمایل ندارند کسی از آن مطلع شود. برای مثال درون خانه، میزان درآمد، حساب‌های بانکی و مانند آن جزو حریم خصوصی محسوب می‌شود، اما آیا آنچه در معرض دید دیگران است مانند حضور در فروشگاه و خیابان یا مراسم عمومی را می‌توان حریم خصوصی نامید؟
اگر معیار نادیده شدن باشد، طبیعتاً این موارد دیگر #حریم_خصوصی محسوب نمی‌شود. به همین خاطر ممکن است کسانی این موارد را #حریم_شخصی بدانند نه خصوصی. در عین حال، در مورد همه افراد، چه مشهور و چه غیرمشهور، اگر کسی بخواهد از حریم خصوصی یا شخصی آن‌ها تصویربرداری کند، باید با اجازه و رضایتشان باشد. حتی ارتکاب رفتارهای غیراخلاقی در هر یک از این دو فضا هم مجوز فیلم‌برداری و انتشار آن در فضای مجازی نیست.
ادامه دارد …
