خبر ساده بود و متاسفانه تکراری. در جریان مسابقه تیمهای منچستر سیتی و برایتون، علیرضا جهانبخش لژیونر ایرانی برایتون با کایل واکر مدافع انگلیسی منچستر سیتی درگیر شد و بازیکنان دو تیم آن ها را از هم جدا کردند. اما متاسفانه موضوع به داخل زمین ختم نشد و کاربران ایرانی فضای مجازی بار دیگر با اقدامی ناشایست به صفحه اینستاگرام واکر حمله کردند؛ به گونه ای که در پست آخر او ۱۷ هزار کامنت توهین آمیز دیده شد! نکته عجیب تر جایی رقم خورد که بسیاری از کابران ایرانی ابتدا فرد دیگری را مورد حمله قرار دادند. این فرد که با حجم زیاد فحاشی ها به زبان ایرانی مواجه شد، با گذاشتن یک استوری حمله کننده ها را متوجه اشتباه شان کرد و آدرس درست پیج کارل واکر اصلی را در اختیار کاربران ایرانی قرار داد (سایت تابناک، ۱۸ فروردین ۱۳۹۸).
۱. متاسفانه این نه اولین بار، و احتمالا نه آخرین بار است که برخی از کاربران ایرانی به طور گسترده در صفحات چهره های مشهور خارجی اقدام به نوشتن کامنت های غیراخلاقی می کنند. جالب این که برخی هم وطنان مان برای توهین به دیگران آنچنان عجله داشته اند که حتی به خود زحمت نداده اند تا مخاطب اصلی را پیدا کنند بلکه احتمالا با یک جست وجوی کوتاه در اینترنت به اولین اسمی از کارل واکر که برخورده اند حسابی از خجالت او در آمده اند.
۲. نوشتن کامنتهای توهین آمیز برای دیگران، جدای از این که حق با چه کسی باشد، و با هر قصد و نیتی که انجام شود قطعا کاری غیراخلاقی و غیرفرهنگی است؛ چرا که اولا توهین و بی احترامی به دیگران است، ثانیا قباحت زشت گویی و زشت نویسی در فضای مجازی را از بین می برد و حتی دیگران را به انجام چنین رفتارهایی تشویق می کند (داستان معروف تخم مرغ دزدی که شتر دزد شد)، ثالثا اگر خطا از ورزشکار ایرانی باشد، دفاع بی منطق ما او را به تکرار خطا تشویق می کند و اگر خطا از طرف مقابل باشد او و طرفدارانش را به ایران و ایرانی بدبین می کند. یک ورزشکار یا هنرمند خارجی را تصور کنید که تا آخر عمر هرگاه نام ایران را می شود یا یک ایرانی را می بیند به جای این که به یاد میلیون ها ایرانی با اخلاق و فرهنگ بیفتد، انسان های زشت گویی را به یاد می آورد که به او، خانواده و تیم اش توهین کرده اند.
۳. اثبات اخلاق مداری، متمدن و با فرهنگ و شعور بودن ایرانیان با سجده به قبر کوروش و ادعای مسلمانی به دست نمی آید؛ بلکه باید آن را در عمل نشان داد؛ و راه آن هم قطعا آلوده کردن فضای مجازی به چندین هزار کامنت توهین آمیز نیست.
۴. زشت نویسی و اهانت به دیگران در فجازی دلائل مختلفی دارد. طرفداری متعصبانه و کورکورانه از چهره های ورزشی و هنری کشورمان و ملاک قرار دادن «ملیت» به جای «فضیلت و حقیقت» برای قضاوت درباره دیگران، ناتوانی در مدیریت عصبانیت و هیجانهای روحی، و امکان ناشناس بودن در فضای مجازی از جمله این عوامل است. البته می توان از عوامل غیرمستقیم هم سخن به میان آورد. مانند الگوبرداری جوانان از رقابتهای غیراخلاقی کنش گران سیاسی و اجتماعی و مدیران جامعه؛ چرا که، همان گونه که امام علی (ع) فرموده اند، «اَلنّاسُ بِاُمَرائِهِمْ اَشْبَهُ مِنْهُمْ بِآبائِهِمْ»، مردم، به دولتمردان خود شبیه ترند تا به پدرانشان (تحف العقول، ص۲۰۸). برای رسیدن به این مقصود، پیشکسوتان ورزشی و فرهنگی جامعه، و نهادها و رسانه های متصدی تبلیغ و تربیت اولا باید خود الگوی رقابت های اخلاقی در همه عرصه ها باشند ثانیا باید افراد جامعه، به ویژه نسل جوان، را آموزش دهند تا در فضای حقیقی و مجازی همواره مراعات اخلاق را خط قرمز خود بدانند.
۵. راهکار: به هواداران تیمها و ورزشکاران ایرانی پیشنهاد می شود دفعه بعد که به پیج ورزشکاران خارجی می روند، اگر نمی توانند به طور معقول و منطقی به نقد گفتار یا رفتار آنها بپردازند، به گذاشتن چند شکلک (ایموجی) گل اکتفا کنند. این کار ساده اگر تاثیر مثبت بر روی مخاطب نداشته باشد (که قطعا دارد) تاثیر منفی هم نخواهد داشت. بگذارید دیگران با دیدن گل به یاد ایران و ایرانی بیافتند نه با شنیدن توهین و ناسزا.