انقلاب اسلامی، حکمت متعالیه و علامه طباطبایی
- از جناب استاد تحریری انتظار می رفت به جای پرداختن به حاشیه، به اصل مطلب من می پرداختند که رابطه مبانی فلسفه و عرفان صدرایی را با تفکر انقلابی رد کرده و گفته بودم از نظریه وحدت وجود ـ که لب حکمت متعالیه است ـ و به نتایجی چون جبر و پلورالیسم منجر می شود و رسما در متون فلسفی و عرفانی (متعلق به صدرا و ابن عربی و شبستری و مولوی و …) ، از شیطان و فرعون و بت پرستی و گوساله پرستی و… دفاع فلسفی و عرفانی می شود، انقلابی گری و استکبارستیزی بیرون نمی آید و انقلابی گری را باید محصول آموزه های دینی و فقهی و متونی چون قران و نهج البلاغه دانست و نه اسفار و فتوحات و فصوص و …
- این که گفتم علامه طباطبایی انقلابی نبوده نه قصد تخطئه انقلابی گری را به استناد موضع ایشان داشته ام و نه خرده گیری بر شخص ایشان.
- انقلاب اسلامی مبانی نظری و دینی و فقهی خاص خود را دارد که در نوشته ها و اظهارات امام خمینی (و طیفی از فقهای شیعه) بدون اشاره به مبانی فلسفه و عرفان و بلکه با استناد به آموزه های قران و سنت بارها بیان و مستدل شده است و با مخالفت یک یا چند فرد، هر چند بزرگ و صاحب نام، آسیب نمی بیند و از طرف دیگر مخالفت فردی صاحب نظر و فقیه مانند مرحوم آقای طباطبایی با تفکر انقلابی ـ با فرض اثبات چنین مخالفتی ـ مجوزی برای تعرض به ایشان نمی شود.
- آقای طباطبایی در زمره جریانی که تشکیل حکومت دینی را در عصر غیبت، ساقط و یا غیر مجاز می داند نیست و بلکه به ضرورت تشکیل چنین حکومتی به حکم فطرت (که تعبیر بدیعی است) تصریح می کند. اما پاسخ به این مساله را که ریاست این حکومت باید از آن فقیه باشد یا عدول مسلمین و یا عموم مسلمین، به فقه ارجاع می دهد و خود نظری در باب آن اظهار نکرده است.
- اگر چه پس از انقلاب، آقای طباطبایی به دیدار امام خمینی در مدرسه علوی تهران می رود و در سخنرانی امام در مدرسه فیضیه در سال ۵۸ به مناسبت انقلاب فرهنگی شرکت می کند و در قبل از انقلاب هم تضادی بین ایشان و امام نقل نشده اما بیش از این در مورد حمایت و دفاع ایشان از حرکت و نهضت امام خمینی مستندی ظاهرا وجود ندارد.
- در هر صورت از آنچه گفته شد چنین بر می آید که جناب علامه را نمی توان در زمره انقلابیون در حد بزرگانی چون آیات عظام گلپایگانی و نجفی مرعشی و … که در قبل و پس از انقلاب مکررا در دفاع از امام و انقلاب بیانیه می دادند، دانست و شاید دلیل این مساله که امام بلافاصله پس از رحلت ایشان بیانیه ای صادر نکردند و چند روز بعد در دیدار با خانواده شهدا تنها چند جمله ای در تجلیل از ایشان گفتند، همین مساله باشد.
متن کامل مقاله را در اینجا مشاهده کنید
و یا فایل پی دی اف زیر:
