۲۹ اسفند آخرین روز سال شمسی ۱۳۹۷ همزمان با ۱۳ رجب ۱۴۴۰ قمری و زادروز امیرالمؤمنین علی علیه السلام است. علی علیه السلام پس از پیامبر صلی الله علیه و آله همچنان قدرناشناختهترین شخصیت تاریخ بشریت است.
هر یادگاری از سخن و رفتار او برجاست، دربردارنده ژرفترین آموزههاست. بازشناسی درست و نادرست آن چه در باره وی به دست ما رسیده است، کاری است دشوار ولی شدنی که دانشهایی ویژه بدان میپردازند و ما را اکنون بدان کاری نیست. در گزارش برخی کتابهای واژهشناسی عربی برای توضیح در باره واژه «نوروز» یا «نیروز» چنین آمده است که:
حُكيَ أَنَّهُ قُدِّمَ إِلى عليٍ رضيَ اللَّه عنه شيْءٌ من الحَلْوَى، فسَأَلَ عنه، فقالوا: للنَّيْرُوز، فقال: نَيْرِزُونَا كلّ يوم، و في المَهْرجان قال: مَهْرِجُونا كلَّ يَوم. (تاج العروس، الزبیدی، ج ۸، ۱۵۷)
یعنی:
گزارش شده است که روزی برای علی ـ که خداوند از او خشنود باد ـ مقداری حلوا آوردند، سبب را پرسید، گفتند که به خاطر نوروز است، گفت: هر روز با ما چونان نوروز رفتار کنید، و در ایام مهرگان هم گفت: هر روز با ما چونان مهرگان رفتار کنید.
این گزارش که پیامی روشن در باره به رسمیت شناختن آداب و رسوم ملی سازگار با آموزههای دینی دارد، ما را از خشنودی امیرالمؤمنین_علی علیه السلام از مهربانیهایی مانند هدیه دادن به یکدیگر در مناسبتهایی مانند نوروز و مهرگان آگاه میسازد.
امیرالمؤمنین علی علیه السلام در بخش سوم نهج البلاغه که ویژه سخنان کوتاه حکیمانه است، سخنی بسیار دلنشین دارند:
مِنْ كَفَّارَاتِ الذُّنُوبِ الْعِظَامِ إِغَاثَةُ الْمَلْهُوفِ وَ التَّنْفِيسُ عَنِ الْمَكْرُوبِ (حکمت ۲۴)
یعنی:
یکی از کفارههای گناهان بزرگ، به فریاد ِ ستمدیدهی دادخواهْ رسیدن و اندوه از اندوهگین زدودن است.
با این نگاه، نوروز هنگامه گناهزدایی است. من اگر به خود قیاس کنم، بیشتر ما از گناهانی بزرگ در رنجیم و راهی برای رها شدن از آن میجوییم. اگر بار این دسته از گناهان با کفاره سبک شود، زهی چاره نیکو. دهها راه برای زدودن یکی از صدها اندوه مردمان خوب و نجیبمان پیش روی ماست: از بدیها درگذشتن، نیکی دیگران را به چند برابر جبران کردن، لبخند را با خنده پاسخ گفتن، اخمها را ندیدن، پای درد دل مردم نشستن، تنگدستان را بی منت یاری کردن، به جوانان امید بخشیدن، به خردسالان راه نُمودن، کهنسالان را یاد کردن، دیدار خویشاوندان را بها دادن، از تجربه خود دیگران را بهرهمند ساختن، با سادهزیستان همراهی و همنوایی داشتن، به نقدها دل سپردن و بسیاری مانندههای دیگر.
خود و شما دوستان را به بهره بردن از این فرصت فرامیخوانم تا با تبرک جستن از خجسته میلاد امیرالمؤمنین علی علیه السلام به استقبال بهار ۹۸ برویم.