یکی دیگر از اماکنی که روز جمعه ۱۰ اسفند ۱۳۹۷ همراه با هنرمندان طلبه شرکت‌کننده در جشنواره هنر و رسانه اشراق بازدید کوتاهی از آن داشتیم پل ‌بند معروف شادُروان است. شاپور پسر اردشیر پس از پیروزی بر والِریانوس امپراتور روم در جنگ اُدِسا به سال ۲۵۹ یا ۲۶۰ م. و به اسارت گرفتن او و حدود هفتاد هزار نفر افسر و سربازانش، آن‌ها را به خوزستان منتقل کرد. یکی از فرماندهان تحت الامر امپراتور روم، برانوش نام داشت که شاپور از او برای آبادانی بخش‌هایی از ایران بهره برد. فردوسی نیز به نقش او در ساختن این پل اشاره کرده است. این پل از معدود نمونه‌های منتهی شدن جنگ به عمران و آبادانی و انتقال تجربه‌ و میراث تمدنی در جهان و مایه افتخار ما ایرانیان است. این ابیات شاهنامه در بخش پایانی مربوط به پادشاهی شاپور پسر اردشیر در این زمینه قابل توجه است:

برانوش را گفت گر هندسی / پلی ساز آنجا چنانچون رسی

که ما بازگردیم و آن پل بجای / بماند به دانایی ِ رهنمای

… تو از دانشی فیلسوفان روم / فراز آر چندی بران مرز و بوم

شادروان به معنی سراپرده و پرده‌ای است که در قدیم بر در سرای بزرگان و شاهان می‌کشیده‌اند و نیز به معنای بساطی گرانبها که در منزل شاهان می‌گسترانده‌اند. شاید نامیده شدن این پل بدین نام به سبب زیبایی و بزرگ و مشابهت سدی ساخته شده در مجاورت این پل و یا به دلیل سنگ‌فرش شدن منظم مسیر رودخانه بوده است.

این پل که بر دهانه شاخه اصلی کارون در شوشتر (رود شطیط) بسته شده دارای ۴۴ دهنه بزرگ و ۴۳ دهانه کوچک بوده است. اصول معماری به کار بسته شده در این سازه در منابع مختلف ستوده شده است.

مسعودی نیز در مروج الذهب (ج ۱، ص ۲۸۳) در این باره چنین آورده است:

فأتوه بقيصر أسيرا، فاستحياه و أبقى عليه، و ضمَّ اليه من أفلت من القتل من رجاله، فغرس قيصر بالعراق الزيتون بدلا مما عضده من النخل فيها، و لم يكن يعهد بالعراق الزيتون قبل ذلك، و بني شاذروان مدينة تستر لنهرها …

یعنی:

قیصر را به اسارت نزد شاپور آوردند، شاپور او را زنده نگاه داشت و بدو مهربانی کرد و دیگر مردان او را که از کشته شدن رهیده بودند، همراه او کرد. پس قیصر (به فرمان شاپور) در عراق به جای  نخل‌هایی که (در حمله پیشین رومی‌ها) در این سرزمین بریده بود زیتون کاشت و تا پیش از آن در عراق زیتون وجود نداشت. و نیز بر رود شهر شوشتر شادُروان ساخت …

بنای کنونی پل که بارها مرمت شده است، نیازمند مرمت جدی است.

پاسخ دهید