الگویی تازه از رابطهٔ مراجع و مردم

جناب حجةالاسلام و المسلمین فقیهی، یکی از اعضای جامعه‌ی مدرّسین در مصاحبه‌ای گفته‌اند:

در جامعه‌ی مدرسین کمیسیونی هست و کسی که صلاحیت مرجعیت دارد در آن کمیسیون مطرح و درباره آن بحث و گفت وگو می‌شود، این کمیسیون نظر می‌دهد که آیا فلان شخص صلاحیت برای مرجعیت دارد یا خیر. البته می دانید که مرجعیت غیر از اجتهاد است، یعنی شرایط اجتهاد یک چیز است و شرایط مرجعیت کمی متفاوت است و شرایط بیشتری دارد، مرجعیت امر مهمی است که در امور مسلمانان و شیعیان دخالت می کند از این رو جامعه مدرسین به دقت این موضوع را بررسی می کند. بر اساس قانون وزارت ارشاد موظف است که اگر کسی قصد چاپ رساله خود را دارد ابتدا باید آن را به جامعه مدرسین ارائه دهد تا بعد از اجازه جامعه مدرسین چاپ شود، این کمیسیون در جامعه مدرسین فعال است و اگر کسی رساله و کتاب های خود را به جامعه مدرسین عرضه کند و شرایط لازم مرجعیت و اجتهاد را دارا باشد، بعد از تأیید جامعه مدرسین می تواند رساله را چاپ کند و مشکلی ندارد. اما اگر جامعه‌ی مدرسین تشخیص دهد که فردی صلاحیت ندارد به صورت مخفیانه به افراد اعلام می کند که ما صلاح نمی‌دانیم رساله شما چاپ شود و به ارشاد برای چاپ اجازه نمی‌دهند.

این مصاحبه را به یاد داشته باشید؛ به گمانم بعدها ارزش تاریخی بسیاری خواهد یافت. از نظر کسانی که تاریخ مرجعیّت را در شیعه مطالعه می‌کنند، این مصاحبه بسیار مهم و در بر دارنده‌ی نکات ارزش‌مندی است. فرآیندی که جناب آقای فقیهی به آن اشاره دارند می‌تواند یک پارادایم تازه در نهاد مرجعیّت شیعه باشد. الگویی تازه که بر اساس آن رابطه‌ی مردمی مقلّدها با مراجعِ تقلید به نوعی ارتباط سازمانیِ مبتنیِ بر تعیین تبدیل می‌شود.