انتظار مناسبترین پاسخ» بخشی از طبیعت انسان است. هر یک از ما دوست(انتظار) داریم وقتی به دیگران خوبی میکنیم بهترین و مناسبترین پاسخ را دریافت کنیم.
«جبران کردن» و پاسخِ مناسب دادن به خوبی و محبت دیگران سبب میشود آنان از نیکوکاری تجربهی خوبی داشته باشند و بخواهند آن را تکرار کنند. شاید به همین دلیل است که قرآن کریم به ایمانداران توصیه میکند: » اگر به شما درودی فرستاده شد(به شما نیکی شد)، در پاسخ درودی بهتر از آن بگویید و یا همان را بازگوئید.»(نساء، ۸۶).
انسانها وقتی خوبیهای همدیگر را ببینند و آنها را با خوبی پاسخ دهند، به مناسبترین شکل ممکن دیگران را به نیکوکاری دعوت کردهاند و خود را در معرض دریافت خوبیهای بیشتر قرار میدهند.
ایرانیها از دیرباز «نمکشناسی» را ارزش میدانستهاند. آنان سنت «تلافی خیر» داشتهاند و کمترین نیکی را در حق خویش پاسخ میدادهاند. سنت «جبران خیر» از سنتهای پسندیدهی ایرانیها بوده است.
با این حال، در شرایط ضد اجتماعی، ممکن است خُلق و خوهای پسندیده فراموش شوند. اجازه ندهیم که شرایط اقتصادی دشوار، نابسامانیهای اجتماعی، و تنگناهای زندگی در شرایطِ ابهام، ما را به گونهای به هم بیاعتنا کند که هوای همدیگر را نداشته باشیم.
اگر روزی «تلافی خیر کردن» و » جبران کردن» از میان برداشته شود، درخت نیکوکاری خشک خواهد شد.
