من یک طلبه هستم، بیش از سی و سه سال است در این کسوت درس خوانده و تدریس کردهام؛ با این حال، این تفکّر که تنها روحانیان، معلمان و مسئولان اخلاق در جامعه هستند را عمیقاً نادرست میدانم.
اخلاق و چالشهای اخلاقی در جوامع امروزی آن اندازه پیچیده و همهجانبه هستند که برای حلّ آنها باید از برخی ادعاهای سنتی دست برداشت و از همهی تجربهی بشر بهره برد. این باورداشت که روحانیان با تکیّه بر متون و آموزشهای دینی خود، میتوانند بهتنهایی و بدون نیاز به علوم تجربی، حالِ اخلاقی جامعه را خوب کنند، نتیجهای جز عقب افتادگی و بیاخلاقی بیشتر ندارد.
بهتر است قدری از تلاش و بودجههای هنگفتی که این سالها صرف اسلامی سازی علوم میشود، به تعامل حوزه و علم برای حل مشکلات اخلاقی جامعه معطوف شود. برای حل مشکلات اخلاقی جامعه، چارهای نیست جز این که از دانشهایی چون جامعهشناسی، روانشناسی، علوم تربیتی، و انسانشناسی در کنار آموزههای دینی استفاده کرد.