۲⃣ – آیا میان نقل کسی که برای شنیدن یک سخنرانی به مجلسی می رود با شخصی که خود را مأمور ضبط و نقل آن سخنرانی می بیند تفاوتی نمی بینید؟
یعنی در صد احتمال خطا در این دو به یک میزان است؟
حال اگر میان این ناقلان همپوشانی باشد و همگی بر کار نقل هم، نظارت نمایند آیا باز احتمال خطا کاهش نمی یابد؟
فرایند نقل حدیث در میان شیعیان چیزی شبیه نگارش «ویکی پدیا» بوده است.
یعنی: نقل و نگارش همراه با دقت حاصل از نظارت همگانی.
برای دریافت این مدعا آشنائی سطحی با سه علم «رجال» و «فهرست» و «تراجم» کافی است.
با واکاوی این علوم در خواهیم یافت که راویان حدیث با چه دقتی بر کیفیت نقل همکاران خود نظارت می نمودند؛
گاه یک راوی را از شهری بیرون می راندند؛
نه به دلیل آن که خود او کم و زیاد می کرد؛
بلکه تنها به این جهت که از ضعفاء يا مجاهيل حكايت كرده بود.
۳⃣ – گاهی فقط به فاصله ی زمانی صدور یک روایت و حکایت امروزین آن توجه می شود و این نکته مغفول می ماند که:
«این روایات نسل به نسل و طبقه به طبقه توسط روات آن نسل با وسواس و دقت در نقل از طبقه ی پیشین دست به دست شده اند، نه این که به یک باره شخصی داستانی بدون سند از هزار و پانصد سال پیش از خود حکایت نماید».