شب گذشته نشست گفت‌وگومحور فهم تمدنی قرآن از سوی مرکز مطالعات اجتماعی تمدنی دفتر تبلیغات اسلامی در سالن همایش‌های الغدیر قم با مدیریت حجت الاسلام آقای حیدری‌پور برگزار شد
بخش نخست این نشست پیش از اذان مغرب، به ارائه و نقد دو مقاله اختصاص داشت: مقاله نخست از سوی آقای دکتر احمد آکوچکیان با عنوان «امکان پیشرفت‌شناخت علم و نظریه تحول تاریخی ـ تمدنی در سوره بقره» همراه با نقد حجت الاسلام و المسلمین آقای سعید بهمنی و مقاله دوم با عنوان «مراتب خطاب و تلقی جمعی در قرآن و نقش آن در تفسیر تمدنی» از سوی آقای دکتر محمدعلی میرزایی همراه با نقد آقای دکتر احمد آکوچکیان.
در بخش دوم این نشست هم پس از نماز مغرب و عشاء و افطار دو مقاله ارائه شد. مقاله نخست را حجت الاسلام و المسلمین آقای سعید بهمنی با عنوان «مؤلفه‌های شناسا و ساخت مدل کشف و استخراج داده‌های تمدنی قرآن» ارائه کردند که حقیر نقد آن را عهده‌دار بودم. مقاله دوم نیز از سوی حقیر با عنوان «خط زمان در قرآن؛ بررسی موردی «إذ» و «و إذ»» ارائه شد که نقد آن را آقای دکتر آکوچکیان عهده‌دار بودند و ملاحظات انتقادی بسیار ارزشمندی را ارائه کردند.
مقاله حقیر پس از مروری بر مفهوم زمان نزد مورخان و مرزهای آن با مفهوم زمان نزد عرف مردم و فیزیک‌دانان و فیلسوفان، به اختصار، موضوع زمان و توالی زمانی و خط_زمان در قرآن را بررسیده است و به عنوان نمونه با واکاوی ۸۵ آیه که در آنها کلمه «إذ» و یا «و إذ» به معنای ظرف زمان و متعلق به فعل محذوف اذکر و اذکروا به کار رفته، نشان داده است که این کاربردها یک خط زمانی مبتنی بر رویدادهایی مهم از زندگی برخی پیامبران را روایت می‌کند.
خبرگزاری بین‌المللی قرآن، گزارشی کوتاه از این مقاله و نقد آن و نیز ارائه مقاله آقای بهمنی و نقد بنده بر آن را در دو نشانی زیر ارائه کرده است:
تبیین-کاربرد-تاریخی-اذ-و-واذ-در-قرآن
و:
بهمنی-هیچ-آیه-قرآن-بی-ارتباط-با-تمدن-نیست-الویری-یکی-دانستن-قرآن-و-تم…
طبیعی است که نشر متن کامل مقاله پس از ویرایشی نو بر پایه نقدها و پرسش‌های مطرح شده در این نشست از سوی مرکز مطالعات اجتماعی و تمدنی صورت خواهد گرفت.
این ابتکار که مقالات پژوهشی پیش از ارائه به جامعه علمی اینگونه در یک محفل تخصصی به نقد گذاشته شود، ابتکاری ستودنی است که دوستان مرکز مطالعات اجتماعی و تمدنی آن را به نام خود ثبت کرده‌اند. بر اساس برنامه اعلام شده در این نشست، ارائه هر مقاله در پانزده دقیقه و نقد آن در ده دقیقه صورت می‌گرفت و حدود چهل و پنج دقیقه هم به نقدها و ملاحظات شرکت کنندگان و پاسخ ارائه دهنده مقاله اختصاص داشت. بدون هیچ اغراقی و حسب اظهار بسیاری از شرکت‌کنندگان، این نشست یک‌سره سودمند بود و همگان شیرینی نقد و گفت‌گوی علمی سازنده را تجربه کردند. گواه دیگر این برداشت، حضور با نشاط و فعال شرکت کنندگان از ساعت هفده تا بیست و چهار (به جز یک ساعت که به نماز و افطاری اختصاص داشت) در این نشست بود که شاید نمونه آن در این روزگار کمتر به چشم آید.
