روز شنبه ۲۴ فروردین ۱۳۹۸ بحثی با عنوان «نقش اندیشه‌ای توده مردم در پیدایش تمدن‌ها» در گروه هنر و تمدن اسلامی پژوهشکده اسلام تمدنی دفتر تبلیغات اسلامی شعبه خراسان رضوی ارائه شد. چکیده این بحث چنین است:
تمدن به مثابه انباشت توسعه‌یافتگی ریشه در یک نظام اندیشه‌ای و منظومه باورها دارد که منطق تعامل و پیوندهای اجزای درونی و مناسبات بیرونی و نیز جهت‌گیری‌های کلان خود را از آن می‌گیرد. این باورها و اندیشه‌ها گاه در یک مجموعه مدون و سامان‌یافته در دسترس و قابل جستجوست؛ مانند قرآن و سنت نبوی برای تمدن اسلامی و یا آثار مارکس برای خرده تمدن سوسیالیسم و گاه چنین نیست و برای دست یافتن به آن باید به روش استقرایی با واکاوی مظاهر و دستاوردهای یک تمدن گام به گام به عقب برگشت تا بن‌مایه‌های معرفتی آن را شناخت، مانند بسیاری از تمدن‌های باستان. در هر دو صورت باید توجه داشت که نقش‌آفرینی اندیشه تمدن‌ساز از لحظه‌ای آغاز می‌شود که با پذیرفته شدن از سوی مردم و اثرپذیری نظام‌ها و روابط و نهادهای جامعه از آن، به یک پدیده اجتماعی تبدیل شود. اجتماعی شدن نظام اندیشه‌ای تمدن‌ساز پیامدهایی دارد که در زمره مهمترین آنها می‌توان از وجه عینی و انضمامی یافتن (ظرفیت)، دستخوش فهم عوامانه شدن (آسیب)، و به رنگ خلقیات و روحیات عامه مردم درآمدن (ویژگی) یاد کرد. در این گفتار پس از بسط این موضوع، ملاحظاتی در باره ضرورت مدیریت اندیشه‌ورزی توده مردم با رویکرد تمدنی برای جلوگیری از به حاشیه رانده شدن روح و کارکردهای اندیشه اسلامی در مسیر تمدن نوین اسلامی بیان شد.
پرونده پی‌دی‌اف متن کامل این صحبت در اینجا در دسترس است.
