در شماره ۴۷ (بهار ۱۳۹۴) دوماهنامه علمی، فرهنگی و اجتماعی حوراء، ارگان دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، یادداشتی در صفحات ۵۰ تا ۵۲ با عنوان «تفاوت حکمت امر به معروف و حکمت نهی از منکر در خطبه اللمه» منتشر شد که در آن، پس از مروری بر اهمیت و مفاد خطبه مشهور حضرت زهراء سلام الله علیها به توضیح جمله‌ای در بخش نخست این خطبه که ویژه بیان حکمت پاره‌ای از آموزه‌ها و احکام دینی است، پرداخته شده است. این جمله چنین است:
فَفَرَضَ اللَّهُ عَلَيْكُمُ … وَ الْأَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ مَصْلَحَةً لِلْعَامَّةِ، وَ النَّهْيَ عَنِ الْمُنْكَرِ تَنْزِيهاً لِلدِّين
حضرت زهراء سلام الله علیها در این جمله، بین حکمت دو فریضه امر به معروف و نهی از منکر تفاوت قائل شده‌اند و حکمت فریضه امر به معروف را مصلحت عامه و حکمت فریضه نهی از منکر را تنزیه دین شمرده‌اند. یعنی امر به معروف سبب می‌شود مصلحت توده مردم در نظر گرفته و برآورده شود و نهی از منکر موجب منزه شدن دین و دور ماندن آن از بدی‌ها می‌شود.
تفکیک بین حکمت این دو فریضه دینی، در سخنی از پیامبر اعظم حضرت محمد صلی الله علیه و آله و نیز در سخنی از امیرالمؤمنین علی علیه السلام هم به چشم می‌خورد؛ با این تفاوت که در سخن این دو بزرگوار حکمت امر به معروف همان مصلحت توده مردم ولی حکمت نهی از منکر، » رَدْعاً لِلسُّفَهَاءِ» (دور داشتن نادانان) معرفی شده است.
در این یادداشت با بهره‌گیری از مفهوم بینامتنیت و روابط هم‌نشینی و جانشینی واژگان چنین برداشته شده است که این دو فریضه توأم، یکی که همان امر به معروف است مصلحت عامه مردم را در پی دارد و دیگری که نهی از منکر است، از طریق بستن راه را بر نادانان، موجب منزه ماندن دین می‌شود، یعنی رواج معروف در جامعه، بیش از آن که برای دین سودمند باشد، مصلحت مردم را تأمین می‌کند ولی رواج منکرات قبل از آن که موجب زیان مردم شود، چهره دین را مشوه می‌کند و به همین دلیل نهی از منکر ضمن این که از طریق بستن راه بر نادانان، کارکرد اجتماعی هم دارد موجب منزه شدن و پیراسته شدن چهره دین نزد مردم است.
جمله پایانی این یادداشت چنین است:
«اگر ما بر این باوریم که در پی پیمودن راه آن بانوی اسوه هستیم و یا بر آنیم که چنین باشیم و یا بیان می‌کنیم که چنینیم سزاوار است به خود و جامعه خود بنگریم که آیا به راستی به پیامدهای ترک معروف و رواج منکر اندیشیده‌ایم؟ آیا هیچ توجه داریم که ریخته شدن قبح انواع گناهان به ویژه گناهان زبانی و عادی شدن دروغ و غیبت و تهمت و ریختن آبروی دیگران و آشکار ساختن رازهای نهان دین‌باوران و طعنه‌زدن‌ها و زخم زبان زدن‌ها و مانند آن بیش از هر چیز چهره دین را مشوه می‌سازد و مبارزه با این کژی‌ها و بازداشتن از وقوع آن به پیراسته شدن چهره دین از زنگارهای ناصواب مدد می‌رساند؟ باشد که بیاندیشیم.»
متن کامل این یادداشت در این لینک تقدیم می‌شود.
