صبح پنجشنبه ۲۲ آذر ۱۳۹۷ در نشستی که در سالن همایشهای الغدیر به مناسبت جشنواره جنات (جشنواره تولید و انتشار آثار فرهنگی و هنری مبلغان مجازی و فعالان فرهنگی و رسانهای مرتبط با دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم) برگزار بود، صحبتی با عنوان «دستاوردهای انقلاب نبوی و انقلاب اسلامی در چالشهای مشابه فرهنگی ـ اجتماعی» ارائه شد.
یک نکته جالب در این نشست این بود که تنها مبلغان با ثبتنام قبلی در آن شرکت کرده بودند. در پایان سخنرانی نیز پرسشهای خوبی مطرح شد که ظاهرا پوشه صوتی کامل جلسه که منتشر خواهد شد آنها را هم در بر دارد.
خلاصه آن چه در این نشست ارائه شد این است که عرصه اجتماع، مهمترین و دشوارترین عرصه تحقق اهداف و آرمانهای یک نظام اندیشهای است؛ و سورهی حجرات که در زمرهی آخرین سورههای نازل شده بر پیامبر صلی الله علیه و آله است با خطابهای «یا ایها الذین آمنوا»ی خود نشان میدهد که آسیبهای اخلاقی و اجتماعی و فرهنگی در سالهای پایانی حیات پیامبر در جامعه ایمانی و اسلامی آن روزگار هم وجود داشته است.
در جامعه ما نیز با وجود موفقیتهای کشورمان پس از پیروزی انقلاب اسلامی در زمینههای مختلف، نمیتوانیم انبوه مشکلات اجتماعی و فرهنگی موجود را انکار کنیم. سوره مبارکه حجرات به ما میآموزاند که خداوند متعال با خطاب قرار دادن مؤمنان و مکلف ساختن آنها کوشیده است برطرف کردن این ناهنجاریها را حتی در صورت وجود حکومتی همچون حکومت پیامبر، از خود مؤمنان بخواهد. معنی این سخن این است که آحاد جامعه اسلامی برای برطرف کردن این مشکلات وظیفه دارند، و در شرایطی که ساختارها و ارکان و نهادهای رسمی به هر دلیل موجه یا غیرموجه از انجام وظیفه خود سر باز بزنند و یا از انجام آن ناتوان باشند، سهم و نقش فردی شهروندان اهمیتی بسیار بیشتر مییابد.
به نظر میرسد کلید فهم سیره اجتماعی ائمه علیهم السلام هم همین است و آنها حتی در شرایط دولت جور و با وجود همه تنگناهایی که با آن روبرو بودند از ایفای نقش اجتماعی خود در حد میسور دست برنداشتند.
شرایطی که امروزه در آن به سر میبریم چنین اقتضاء دارد که هر یک از ما ضمن نگاه مثبت و همدلانه به ساختارهای موجود و مسؤول، فعالیتهای خود را ضمن رعایت ضوابط قانونی و رسمی کشور به آنها گره نزنیم. شرایط فرهنگی و اجتماعی کنونی ما به گونهای است که هر کس که کاری میتواند انجام دهد باید انجام دهد. درست عمل کردن در این شرایط بایستگیهایی دارد که به نظر میرسد یکی از مهمترین آنها برخورداری از نگاه کلان تمدنی است. توضیح در باره مفهوم تمدن و نگاه تمدنی و راهکارهای تقویت بینش تمدنی به سخنرانی ۱۴ شهریور ۱۳۹۷ با عنوان «ما مبلغان و مسأله تمدن اسلامی» ارجاع داده شد و از یک راهکار جدید هم با با محوریت «بازخوانی مفاهیم اجتماعی متناسب با یک درک اجتماعی و تمدنی» سخن به میان آمد.
متن صحبتهای ارائه شده در اینجا در دسترس است.