يكي از وظايف ما نسبت به قيام عاشورا، تلاش براي فعاليت هاي تحقيقاتي و علمي جهت شناخت درست اين واقعه و معرفي آن به ديگران است. از آنجا كه اين كار نيازمند سرمايه انساني و مادي است، براي تامين آن بايد براي كارهاي زير فرهنگ سازي كرد:
🔺۱. بهره گیری از سنت حسنه وقف: نذر، وقف و احسان از مفاهیم پرکاربرد در فرهنگ دینی مردم ایران هستند و مخصوصاً در ایام خاص مانند ماه مبارک رمضان یا ماه محرم، گرایش به انجام آنها افزایش مییابد.
می توان افراد خیر و نیکوکار را ترغیب نمود که بخشی از دارایی های خود را وقف تاسیس یک موسسه پژوهشی یا پشتیبانی از کسانی کنند که برای گسترش فرهنگ حسینی تلاش می کنند. این کار امروزه در بسیاری از جوامع مرسوم است که افراد با وقف کردن سرمایه های خود برای یک موسسه خیریه یا بنیاد پژوهشی، هم نام نیکی از خود باقی می گذارند و هم تا سالیان سال باعث پیشرفت علم در جامعه می شوند.
🔺۲. استفاده از نذورات و هدایای مردمی:
همان طور که می دانیم ارادتمندان مکتب حسینی به خاطر علاقه و تعهد دینی که دارند هر ساله مبالغ کلانی را برای برگزاری مراسم گوناگون یا پذیرایی از عزاداران امام حسین(ع) هزینه می کنند. می توان بخشی از این هزینه ها را به سمت امور فرهنگی و پژوهشی و به طور کلی کارهایی که به گسترش فرهنگ حسینی در جامعه کمک می کند سوق داد. یکی از بهترین گروه هایی که می توانند در این زمینه موثر باشند مبلغان و روحانیان و مسوولان هیئت ها و مجالس تعظیم شعائر حسینی هستند. اینان می توانند با تبیین اهمیت کارهای پژوهشی و تاثیر آن در جامعه، افراد نیکوکار را تشویق کنند که بخشی از سرمایه خود را برای این امر مهم مصرف نمایند. البته لازم است این کار با آگاهی و رضایت افراد باشد.
🔺۳. وقف يك جنبه حقوقي دارد يك جنبه فقهي، كه اكنون مورد بحث ما نيست. ولي اجمالا مي توان گفت در راه هر كار خيري كه خلاف شرع و قانون نباشد مي توان وقف كرد. در بحث حاضر تاكيد ما بر اين است كه علاقه مندان به امام حسين (ع) را تشويق كنيم بخشي از سرمايه هاي خود را وقف كارهاي علمي و تبليغاتي جهت تبليغ فرهنگ حسيني كنند.
🔺۴. وقف نه تنها در ايران از قديم الايام ، بلكه بعد از دوره اسلامي جريان داشته است. چه در گذشته و چه در زمان حال در كشورها و اديان ديگر هم وقف بوده است. امروزه پشتوانه مالي برخي از دانشگاه هاي معروف جهان ، مثل دانشگاه وندربیلت، از راه وقف است.
🔺۵. متاسفانه در زمينه وقف و نذر براي گسترش فرهنگ حسيني به اندازه لازم كار تبليغي و فرهنگ سازي انجام نگرفته است. از سوي ديگر بسياري از افراد خير و دارا گمان مي كنند اگر بخشي از سرمايه خود را مثلا براي تشكيل يك پژوهشگاه عاشورا پژوهي يا ساختن فيلم ها و نوشتن كتاب هاي مناسب و ترجمه آنها به زبان هاي ديگر خرج كنند ثواب چنداني ندارد.
🔺۶. محرم هم بهانه نذر و وقف است هم موضوع آن. يعني هم ايام مناسبي است براي فرهنگ سازي براي نذر فرهنگي ، هم فرصتي براي گردآوري نذورات، هم تبليغ اين كه عزاداران حسيني دست كم بخشي از سرمايه خود را كه مي خواهند وقف امام حسين (ع) كنند براي كارهاي علمي و پژوهشي و و تبليغاتي در اين زمينه صرف كنند.
🔺۷. قطعا همه تلاش هايي كه براي امام حسين مي شود براي آشنا شدن مردم با پيام عاشورا و اهداف آن است. ولي مسئله اين است كه امروزه اينقدر كه هزينه براي مثلا دادن نذري خوردني به عزاداران مي شود ، سرمايه گذاري براي عاشورا پژوهي و انجام كارهاي تبليغي در داخل و خارج کشور نمي شود.
🔻۸. با توجه به شرايط دنياي امروز اگر قرار بر اولويت بندي باشد چنانچه بتوان بخشي از نذورات و موقوفات مربوط به اباعبدالله (ع) را براي راه اندازي دو مركز اختصاص داد ، اين كار بركات فراوان دارد:
۱. تاسيس يك مركز عاشورا پژوهي براي شناخت جامع و همه جانبه نهضت امام حسين(ع)، و تاليف كتاب و مقاله در اين زمينه، و بخصوص ترجمه آن به زبان هاي ديگر
۲. راه اندازي يك مركز تبليغاتي براي ساخت فيلم ها و كليپ هايي كه معرف نهضت حسيني باشد ، البته با روش هاي جذاب و به زبان فارسي و زبان هاي ديگر.
كار مهم ديگر اين مركز بايد سرمايه گذاري جدي بر روي فضاي مجازي و بخصوص شبكه هاي اجتماعي باشد براي ترويج فرهنگ حسيني، معرف اهداف و پيام هاي عاشورا و ….
🔺۹. خوشبختانه افراد خير و توانمند عاشق و ارادتمند سيدالشهدا(ع) در همه شهرهاي ايران وجود دارند. جمعي از معتمدين و افراد صاحب صلاحيت مي توانند ابتدا يك برنامه مشخص و تعريف شده براي جهت دهي نذورات به سمت كارهاي علمي تدوين كنند. پس از آن با مراجعه به افراد خير، مسوولان هيئت هاي عزاداري و … از آنان دعوت به همكاري كنند. بدون برنامه ريزي و تهيه زيرساخت ها و مقدمات لازم، وقف و نذر فرهنگي سرانجام نيكويي نخواهد داشت و به اهداف خود نمي رسد.
🔺۱۰. برخي از زيرساخت ها و كارهاي مقدماتي از اين قرار است:
۱. شناسايي و گرد هم آمدن افرادي كه هم دغدغه عاشورا پژوهي دارند هم صلاحيت لازم براي اين كار، هم انگيزه براي وقت گذاشتن در اين مسير
۲. تدوين يك نقشه راه، نوع فعاليت هايي كه بايد انجام شود، برنامه هاي كوتاه مدت و بلند مدت آن، امكانات و سرمايه هاي مادي و نيروي انساني لازم
۳. در نظر گرفتن ضمانت هاي لازم براي جلب اعتماد وقف كنندگان و نذركنندگان، و طراحي راهكارهايي براي جلوگيري از سوءاستفاده هاي احتمالي
۴. اخذ مجوزهاي قانوني لازم
🔺۱۱. متاسفانه در اين زمينه آنچنان كه بايد كار نشده است. روحانيون و كساني چون مديران هيئت هاي عزاداري، و افراد معتمد و شناخته شده شهر در اين زمينه هم مسووليت بيشتري دارند هم توان انجام فعاليت.
🔺۱۲. البته مردم عادي هم هر كدام به سهم خود مي توانند با انجام فعاليت هاي محدود گام هاي موثري بر دارند. مثلا فرد مي تواند بخشي از هزينه اي كه هر سال براي پختن نذري صرف مي كند را به موارد زير اختصاص دهد:
۱. خريد كتاب هاي مفيد درباره امام حسين(ع) و هديه آن به ديگران
۲. ساخت بهترين و زيباترين كليپ درباره واقعه كربلا به زبان فارسي يا انگليسي يا زبان هاي ديگر و انتشار آن در فضاي مجازي
۳. راه اندازي سايت ها و پايگاه هاي اينترنتي براي معرفي امام و يارانش
۴. انتشار مجلات ويژه كودكان و نوجوانان
۵. ساخت اسباب بازي ها و سرگرمي هاي كودكانه برای ترویج فرهنگ حسینی
۶. كمك به نويسندگان مستعد براي پاسخگويي به شبهات مربوط به شيعه و عاشورا
🔺۱۳. وقتي از «فرهنگ حسيني» صحبت مي كنيم اين اصطلاح دايره وسيعي را در بر مي گيرد كه طبيعتا شامل ابعاد اجتماعي و سياسي و فرهنگي هم مي شود. طبيعتا چنانچه موسسه يا موسساتي براي پژوهش هاي حسيني تشكيل شد بايد همه اين ابعاد و موارد را مورد بررسي قرار دهد. در اينجا به طور جزيي نمي توان محورها و سرفصل هاي تحقيق در هر يك از اين زمينه ها را مشخص كرد. اما اجمالا ميتوان گفت بايد مشخص شود يك انسان پيرو امام حسين(ع) و يك جامعه حسيني در هر يك از زمينه هاي اجتماعي،سياسي و… بايد چه ويژگي هايي داشته باشند. نكته ديگري كه بايد مورد پژوهش قرار گيرد اين است كه عوامل، روش ها و موانع حسيني شدن يك فرد يا يك جامعه چيست و براي رفع آنها چه بايد كرد.