اَلسَّلامُ عَلَيْكِ يـا اُخْتَ الْحَسَنِ وَالْحُسَيْنِ
امیرالمؤمنین علی علیهالسلام در حکمت ۳۰۸ نهجالبلاغه (این حکمت در نسخههای مختلف نهجالبلاغه با شمارههای ۳۰۰، ۳۰۵ و ۳۱۴ هم آمده است) سخنی همچون دیگر سخنان خود نغز و پرمایه دارند:
مَوَدَّةُ الآبَاءِ قَرَابَةٌ بَيْنَ الأبْنَاءِ، وَالْقَرَابَةُ إِلَى الْمَوَدَّةِ أَحْوَجُ مِنَ الْمَوَدَّةِ إِلَى الْقَرَابَةِ.
یعنی:دوست داشتن پدران (مایة استواری) خویشاوندی بین پسران است و خویشاوندی به دوستی نیازمندتر است تا دوستی به خویشاوندی.
جمله نخست این سخن را اغلب اینگونه ترجمه کردهاند: دوستی بین پدران به خویشاوندی پسران میانجامد. توفیق رفیق نشد که به مناسبت سالروز میلاد امیرالمؤمنین علیه السلام و روز پدر نامیده شدن آن در باره این جمله و دو برداشت متفاوت از آن و وجه برتری ترجمه پیشنهادی نسبت به ترجمههای متداول بیشتر سخن گفته شود، امید است که روزی این فرصت دست دهد.
بیتردید بزرگترین وجه حیات پربار زینب کبری سلام الله علیها پیوند آن بانوی اسوه با برادرش حضرت سیدالشهدا علیه السلام است. آن چه این پیوند را شایستة توجه کرده است خویشاوندی تکوینی این دو نیست، بلکه مودت مبتنی بر معرفتی است که آن را به یکی از درسآموزترین پیوندهای خویشاوندی سراسر تاریخ تبدیل کرده است. امیرالمؤمنین علی علیهالسلام در بخش دوم این حکمت نیازمندی خویشاوندی به دوستی و مودت را برتر و مهمتر از نیازمندی دوستی به خویشاوندی شمردهاند. این سخن یعنی بیش از آن که در این اندیشه باشیم که دوستیها به پیوندهای خویشاوندی بیانجامد چه خوب است به این فکر باشیم که پیوندهای خویشاوندی با روابط دوستانه همراه شود. پیوندهای دوستانه استواری و سودمندی بیشتری دارند و لازم نیست هر پیوند دوستانه به پیوند خویشاوندی بیانجامد ولی پیوندهای خویشاوندی هر چند اغلب پایدار است ولی اگر به دوستی آراسته نشود سودمندی نخواهد داشت بل سرآغاز بسیاری از گسستهای اجتماعی هم میشود.
سنت دیرین ایرانیان در روز سیزدهم فروردین یکی از ریشهدارترین نمایشهای خانوادهمداری و پاسداشت خویشاوندی در این مرز و بوم است. هزاران افسوس که این مراسم با کژیهایی مایه شرمساری بویژه از نظر بیمهری به طبیعت و یا پاس نداشن ارزشهای فرهنگی همراه شده است. هیچ خردمندی این کژیها را برنمیتابد ولی این آسبیها نمیتواند ارزشهای نهفته در این مراسم را از دیدهها پنهان کند.
بر اساس شنیدهای قابل اعتماد، شب گذشته در یکی از برنامههای سیمای جمهوری اسلامی یکی از مبلغان دینی با این استدلال که اگر یکی از عزیزان شما از دنیا برود آیا شما به تفریح خواهید رفت تلویحا و بل تصریحا از مردم خواسته بود که امسال به احترام حضرت زینب سلام الله علیها از این مراسم چشم بپوشند. سنجش و داوری در بارة این نوع دوگانه دیدنهای آداب و رسوم ملی و آموزههای دینی را هم باید به فرصتی دیگر وانهاد، ولی به نظر میرسد با الهام از این سخن امیرالمؤمنین علی علیهالسلام و سرمشق قرار دادن زندگی زینب کبری سلام الله علیها میتوان هموطنان عزیزمان را به بهرهگیری هر چه بیشتر از روز طبیعت برای تقویت دوستی در پیوندهای خویشاوندی و نشاندن نهال مودت به جای کدورتها و بهره جستن از ظرفیتهای پیوند تکوینی خویشاوندی برای آراسته ساختن آن به پیوندهای دوستانه فراخواند. جامعه ما بیش از هر زمان دیگر نیازمند بازگشت خانواده به جایگاه بایسته خود است و دریغ است فرصتهایی مانند روز طبیعت آسان از دست برود.
منبع: پیوند بیرونی