همایش «سیره و زمانه حضرت امام موسی کاظم علیه السلام» در سال ۱۳۹۲ش. به کوشش انجمن تاریخ‌پژوهان حوزه علمیه قم و همکاری تعدادی قابل توجه از مراکز علمی کشور برگزار شد. در جلد اول از مجموعه مقالات دو جلدی این همایش، مقاله‌ای با عنوان «امام کاظم عليه السلام و مديريت تعارض» در صفحات ۵۵۷ تا ۵۸۰ به چاپ رسیده است. البته در سربرگ‌های صفحات مربوط به این مقاله به اشتباه نام نوشته‌ای دیگر آمده است. چکیده این مقاله چنین است:
تعارض‌های بين‌فردی در روابط اجتماعی انسان‌ها که اغلب برآمده از تضاد منافع است، يکی از مسائل مورد علاقه و اهتمام پاره‌ای از شاخه‌های علوم انسانی را در چند دهه‌ی اخير تشکيل می‌دهد. در اين علوم از چيستی و انواع تعارض‌ها، چگونگی پيدايش آنها و به ويژه سازِ کار مديريت آن سخن گفته می‌شود. تعارض که انواع گوناگونی دارد حسب شرايط با يکی از روش‌های پنج‌گانه‌ی رقابت، همکاری، اجتناب، نرمش و مصالحه مديريت می‌شود تا يک رابطه‌ی دارای تعارض و اختلاف به رابطه‌ای فاقد تعارض و اختلاف انتقال يابد. مروری بر سخنان امام کاظم عليه السلام در يک متن برگزيده، خواننده را به اين برداشت می‌رساند که امام عليه السلام در تعارض‌های افقی غيرکاربردی به ويژه تعارض‌های احساسی و عاطفی به جای به کارگيری يکی از روش‌های پنج‌گانه‌ی مديريت تعارض، از روش پيش‌گيری بهره می‌برند. در اين روش یک کنش‌گر ارتباطی بر اساس باورهای دينی خود، به گونه‌ای رفتار می‌کند که خود تعارض‌زا نباشد و زمينه‌ی تعارض احتمالی از طرف مقابل را هم بزدايد. اين نوشتار ضمن بررسی فشرده اين موضوع با اين نتيجه‌گيری به پايان رسيده است که مبنا قرار گرفتن رهنمودهای امام کاظم عليه السلام در روابط اجتماعی از بروز بسياری از تعارض‌های بين‌فردی جلوگيری می‌کند.
در بخشی از مقدمه و بیان مسأله مقاله نیز چنین آمده است:
شايد بتوان ويژگی اصلی سيره‌نگاری سنتی برای ائمه‌ی معصوم عليهم السلام را نگاه خُرد به زندگی آنها دانست که در قالب کنار هم نهادن گزارش‌هايی از ابعاد مختلف زندگی آنها تجلی می‌يافت. در سه دهة اخير و متأثر از زمينه‌ها و نگاه‌های برآمده از انقلاب اسلامی در ايران، گرايش به کلان‌نگری و ارائه‌ی تحليل‌های کلی از زندگی ائمه عليهم السلام پيدا شد و به صورت نسبی گسترش هم يافت. هر يک از اين دو رويکرد جنبه‌هايی مثبت و منفی دارند … به نظر می‌رسد غوطه‌ور شدن در کلان‌نگری‌های معاصر، مانع فهم بايسته بخش‌هايی از سيره‌ی معصومان عليهم السلام شده است و اکنون جای آن است که موج جديدی از خُردنگری در سيره‌نگاری شکل بگيرد که البته متمايز از خُردنگری سنتی و در پرتو کلان‌نگريی‌ها و نظريه‌های شاخه‌های مختلف علوم اجتماعی جديد، زوايايي نو از زندگی معصومان عليهم السلام را بکاود. شايد يکی از روش‌های مناسب برای تحقق اين هدف و بازخوانی سيره‌ی نظری و عملی ائمه معصوم عليهم السلام، اين باشد که از منظر پرسش‌های جدید و نويافته‌های حوزه‌های مختلف علوم انسانی، سخنان و رفتارهای معصومان عليهم السلام مورد مطالعه قرار گيرد تا نتيجه‌ی آن به صورت مستقيم در زندگی امروز ما به کار آيد. اين نوشتار به عنوان گامی ابتدايي در اين زمينه، يکی از موضوعات جديد علوم اجتماعی يعنی مديريت تعارض ميان فردی را در سخنان امام کاظم مورد بررسی قرار داده است.
برای دانلود متن کامل مقاله روی اینجا و یا اینجا کلیک کنید.
