صبح امروز ۲۰ دی ۱۳۹۷ سومین دوره کنفرانس بین‌المللی گردشگردی و معنویت در دانشگاه علم و فرهنگ برگزار شد.
در این کنفرانس که چند میهمان خارجی هم در آن حضور داشتند، بنده بحثی را با عنوان «ظرفیت میراث تمدنی مسلمانان در زمینه گردشگری-معنویت‌گرا؛ نمونه طبیعت‌گردی عجایب‌نگر» عرضه کردم. پرسش محوری این بحث آن بود که میراث تمدنی ما چه آورده‌هایی برای گردشگری معنویت‌گرا دارد؟ برای پاسخ به این پرسش ابتدا مفاهیم اصلی مرور و به تفاوت گردشگری معنویت‌گرا با گردشگری دینی و گردشگری ادیان اشاره شد. سپس با تکیه بر مقدمه کتاب عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات زکریا بن محمد قزوینی (۶۸۲ ق.)، طبیعت‌گردی عجایب‌نگر در پنج قلمرو آسمان‌نگری، هوانگری (فضای بین آسمان و زمین شامل باد و رعد و برق و باران و طوفان)، زمین‌نگری، دریانگری و زیرزمین نگری مورد بررسی اجمالی قرار گرفت. قزوینی دنبال کردن شگفتی‌های طبیعت در قلمروهای ذکر شده را راهی برای کسب معنویت از طریق توجه به خدا و لذت دنیا و سعادت آخرت می‌شمرد. از نوشته او می‌توان به هم آمیختگی معنویت‌گرایی و معرفت‌افزایی در طبیعت‌گردی عجایب‌نگر و سپس تعمیم آن به همه ابعاد زندگی را برداشت کرد. همچنین می‌توان ویژگی‌های زیر برای گردشگری معنویت‌گرا برشمرد: شروع این نوع گردشگری از عالم طبیعت و پایان یافتن آن در درون انسان، دگرشناسی برای او شناسی، اشتراک انگیزه گردشگر و گردشگرپذیر و در نتیجه انسان‌گرایانه‌تر بودن آن.
سخنرانی با این جمله به پایان رسید:
واکاوی تجربه و میراث تمدنی مسلمانان می‌تواند ما را با فضایی نو در باره گردشگری معنویت‌گرا آشنا سازد. دریغ است خود را از شناخت این تجربه و میراث محروم کنیم.
