روز ۱۸ مهر ۱۳۹۷ جلسه دفاع از پایان‌نامه کارشناسی ارشد خانم سیده فاطمه حسینی دانشجوی رشته تاریخ ـ گرایش تاریخ ایران اسلامی با عنوان «بررسی انتقادی دیدگاه لسان‌الملک سپهر در باره تاریخ و فرهنگ شیعی» در  دانشگاه باقرالعلوم علیه‌السلام برگزار شد. راهنمایی این پایان‌نامه بر عهده بنده بود و مشاوره و داوری آن را به ترتیب سرکار خانم دکتر زهرا روح‌اللهی امیری و آقای دکتر حسین ایزدی بر عهده داشتند.

مسأله اصلی این پایان‌نامه بررسی تأثیر شرایط فکری و فرهنگی عصر قاجار بر شیعه‌نگاری تاریخی آن دوران است. دانشجو با استفاده از روش نقد بیرونی و نقد درونی، گزاره‌های مرتبط با تاریخ تشیع در ناسخ‌التواریخ را با تأکید ویژه بر منابع مورد استناد سپهر مورد بررسی قرار داده و یافته‌های خود را با استفاده از ۶۱ نمودار آماری عرضه کرده است.

یافته‌های پایان‌نامه حکایت از آن دارد که رد پایی از تأثیر تجددخواهی غرب‌گرایانه در کتاب این مورخ درباری عصر ناصری و متأثر از تمایلات شیعی شاهان قاجار دیده نمی‌شود ولی ناسیونالیسمی که در این دوره تحت تأثیر ارتباط با عثمانی و غرب در کشور مطرح شده بود را می‏‌توان در کتاب او به وضوح مشاهده کرد. #لسان‌الملک بدون تعصب مذهبی و با تکیه بر گستره وسیع اطلاعات خود از منابع فراوان شیعی و سنی بهره برده است ولی گویا دغدغه جلب و جذب مخاطبان به فرهنگ و باور شیعیان را واننهاده است. به عنوان مثال در بحث بیعت امیرالمؤمنین علیه‌السلام با خلفا و نیز خلافت آن حضرت کوشیده است به هر شبهه‌ای پاسخ دهد و حقانیت باور شیعیان را ثابت کند. کوشش برای درست جلوه دادن گزارش‌های مورد استناد خود به دلیل تأیید صحت آن‌ها از جانب بزرگان و علمای شیعی از دیگر ویژگی‏‌های اوست.

پاسخ دهید