پیتر برگر در مقاله‌ای با عنوان » پروتستانتیزم و قطعیّت» و چند جای دیگر از نوشته‌هایش، معتقد است که آینده‌ی دین از آنِ گروهی به نسبت نوکیش از مسیحیان، به نام «شهود یهوَه» است.
دلیل او بر این ادّعا در خورِ توجّه و آموزنده است. او معتقد است رهبران این مذهب تلاش دارند با کناره جستن از ادبیات علم و فلسفه و گریز از بازی‌های عقل، به انسان روزگار مدرن چیزی را بدهند که نیاز دارد؛ یعنی «قطعیّت».
به باور برگر پلورالیسم و تنوّع دین در دنیای مدرن «خلّاقیّت مذهبی» افراد را بالا برده است و انسان‌ها را با تفسیرهای مختلف مذهبی روبرو کرده و این شانس را به آن‌ها داده است که در معرض دریافت‌های دینی مختلف باشند؛ امّا یک چیز مهم را از آنها گرفته و آن اطمینان و آرامش پس از انتخاب است. زیرا آنان هر دریافتی از مذهب را که انتخاب کنند، نگران این خواهند بود که مبادا دریافت دیگر آنی باشد که باید باشد. نتیجه این خواهد بود که مدرنیته به انسان قدرت انتخاب بیش‌تری می‌دهد، ولیّ آرامش و اعتماد پس از انتخاب را از او می‌گیرد.
بگذارید مثالی بزنم؛ اگر شما برای خرید ساعت مچی به پاساژی بروید که ده‌ها مدل ساعت دارد، شانس این را دارید که هر کدام را انتخاب کنید، بر خلاف وقتی که به مغازه‌ای می‌روید که تنها دو نوع ساعت دارد. با این حال، بالا بودن قدرت انتخاب این مشکل را هم به‌وحود می‌آورد که امکان خریدتان کم می‌شود، چون هر کدام را که انتخاب می‌کنید می‌کنید ای‌بسا دیگری بهتر است. در این موقعیّت‌ها شما به چیزی نیاز دارید که به شما اعتماد بدهد و از انتخابتان مطنئن‌تان کند.
بدین‌سان پلورالیسم و تنوّع دین در دنیای جدید، یک نیاز عمیق را در انسان به‌وجود می‌آورد که عبارت است نیاز به قطعیّت. اشتباه است اگر کسی گمان کند علم و یا فلسفه می‌توانند این نیاز را برآورده کنند؛ زیرا تجربه بشر نشان داده است که این دانش‌ها لغزنده‌تر و لرزان‌تر از آنند که به انسان نیازمند آرامش کمک کنند. از نگاه او، حتّی ادیانی که تلاش دارند برای موجّه نشان دادن خود، خود را فلسفی، عقلانی، و یا عِلمانی نشان دهند، بر فرض این که موفّق بشوند، تنها توانسته‌اند وارد بازی انتخاب شوند و به نیاز اصلی انسان که قطعیّت است بی‌توجّه مانده‌اند.
از نگاه برگر ادیانی چون شهود یَهوَه که تلاش می‌کنند سنّت خود را با زبان دین به دیگران منتقل کنند و از بازی‌های فلسفه و علم پرهیز می‌کنند و انسان سرگردان مدرن را قطعیّت می‌بخشند می‌توانند به آینده‌ی خود خوش‌بین باشند.
بر اساس این منطق، کسانی که گمان می‌برند برای نگه‌داشت دین در دنیای مدرن، باید تفسیری علمی و فلسفی از آن ارائه داد، دقیقاً دارند به سمت چیزی فرار می‌کنند که از آن گریزانند.

پاسخ دهید